Hoe duurzaam zijn we nou eigenlijk, vroeg Jeroen Smit zich af, als hoofd techniek en gebouwbeheer bij theater Junushoff. Toen de gemeente in 2010 bedrijven aanbood om aan de Milieubarometer mee te doen, greep hij die kans dan ook met beide handen aan. “In de Milieubarometer houden we bij hoeveel we gebruiken en uitstoten op allerlei gebied: energie, inkoop, afval, CO2”, legt Smit uit. “Elke maand voer ik onder andere stroom- en gasgebruik in, en zo krijgen we over de jaren een goed beeld.” En, wat nog mooier is: “Omdat het landelijk is, kunnen we onszelf vergelijken met andere theaters. Hoe doen zij het op gebied van gas, licht, afval? Wat is het gemiddelde, wat zijn de uitersten, en waar zitten wij?”
Led
De Milieubarometer geeft ook tips voor besparingsmaatregelen. Een daarvan is vorig jaar gerealiseerd: energiezuinige led-verlichting in het hele voorgebouw – de lobby’s en het café. Smit: “De verlichting moest toch vervangen worden, en er kwamen nieuwe plafonds, dus dit was een goed moment. Bovendien, qua energie,verdient dit zich al in een half jaar terug! Ik zag het meteen in de Milieubarometer aan mijn energieverbruik.”
Toch zijn ledlampen nog niet overal in het theater bruikbaar. “Voor zaalverlichting kan het bijvoorbeeld nog niet”, legt Smit uit. “Ledlampen kun je niet lager dimmen dan 5%. Bij het doven van de zaallichten is het nog niet zo erg als ze op het laatst plotseling uitgaan, maar als je ze aan het eind van de voorstelling weer aandoet, verblind je het publiek als de lichten ineens aanfloepen.” Ook voor de theaterverlichting is led nog geen alternatief. “De lichtplannen van rondtrekkende voorstellingen zijn gebaseerd op de huidige halogeenlampen met filters. Je kunt dan als één theater niet zomaar overstappen op led, dat ziet er heel anders uit. Dus dat moet je dan met een heleboel theaters tegelijk doen, en dat is een dure grap, zeker 1000 euro per lamp!” Die omslag komt er ooit wel, denkt Smit, maar pas op langere termijn.
Frisse lucht
Wat wel gaat gebeuren, als volgende stap naar energiezuinigheid, is de luchtbehandeling. “Verwarming en koeling zijn een grote kostenpost, dus dat willen we natuurlijk zo energiezuinig mogelijk doen”, vertelt Smit. Daarvoor installeert Junushoff komende zomer de nieuwe regeltechniek BaOpt, dat het binnenklimaat op een slimmere manier regelt, en zo’n 25 procent aan energiekosten bespaart. “Het oude systeem ververst voortdurend een bepaalde hoeveelheid lucht. Bij BaOpt meet je met sensoren continu in elke ruimte of dat wel nodig is. Als er een dag geen voorstelling is, kan de ventilator best minder hard draaien, en hoeft er ’s winters veel minder verse lucht verwarmd te worden. ’s Zomers gaan we in de nacht veel frisse lucht binnenlaten, waarmee we de temperatuur overdag beter kunnen reguleren.” Smit heeft er alle vertrouwen in dat ze op deze manier flink wat energie gaan besparen. “En het wordt nog aangenamer ook!”